یکی از اصطلاحات قرآنی توکل است. خداوند بارها از مومنان خواسته تا در کارهایشان به خدا توکل کنند؛ چرا که خداوند بهترین وکیل هاست: حَسْبُنَا اللّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ (آل عمران، آیه 173)

البته در شرایط سخت این توکل بیش تر مورد توجه و نیاز است؛ زیرا وقتی کاری از هیچ کس ساخته نیست ، تنها امید آدمی به خدایی است که او قدیر و قادر است. از این رو، در همین آیه آمده است: الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُواْ لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَاناً وَقَالُواْ حَسْبُنَا اللّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ؛ همان کسانى که [برخى از] مردم به ایشان گفتند: «مردمان براى [جنگ با] شما گرد آمده‏اند پس، از آن بترسید.» و [لى این سخن‏] بر ایمانشان افزود و گفتند: «خدا ما را بس است و نیکو حمایتگرى است.»

انسان در هر کاری از جمله ایمان که یک عمل صالح است، باید تنها بر خدا تکیه و توکل کند و بگوید: إِنِّی تَوَکَّلْتُ عَلَى اللّهِ رَبِّی وَرَبِّکُم؛ به راستی که بر خداوندی که پروردگار من و پروردگار شما است توکل می کنم.(هود، آیه 56)

اصولا علت این که ما نیازمند توکل دایم و همیشگی بر خدا هستیم، به سبب همان فقر هویتی و ذاتی ما است که خداوند در آیه 15 سوره فاطر به آن اشاره کرده است. فقیر بر وزن فعیل به معنای کسی است که ستون فقرات ندارد و نمی تواند بر پایه خودش بیایستد بلکه نیازمند ستون و عرش و تکیه گاهی است که بدان تکیه کند تا بیایستد. پس وقتی ما در ذات و هویت خودمان فقیر و بی ستون فقرات هستیم که بتوانیم بیایستم دایم نیازمند تکیه گاه و ستونی هستیم تا بدان تکیه کنیم. وضعیت ما مانند بوته های رز و تاک انگور و پیچک ها است که باید تکیه گاه داشته باشیم.

پس توکل بر خلاف توسل یعنی وسیله جویی، همیشگی است و انسان نمی تواند بدون توکل بر خدا کاری را انجام دهد و عزم و فعلی داشته باشد. پس چشم امید ما دایم در زندگی باید به خدایی باشد که پروردگار ماست و او غنی حمید بالذات و ما فقیر بی ستون هستیم. وضعیت ما همانند بی مهره ها و بی مهرگان است که باید به چیزی تکیه کنیم تا سرپا بیایستیم. این تکیه گاه فقط خداست. از این روست که در آیات قرآنی بر واژه «حسب» یعنی او کفایت می کند تاکید بسیار شده است:فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقُلْ حَسْبِیَ اللّهُ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ؛ پس اگر روى برتافتند، بگو: «خدا مرا بس است. هیچ معبودى جز او نیست. بر او توکل کردم، و او پروردگار عرش بزرگ است.»(توبه، آیه 129)

یا عبارتی را آورده که بیانگر آن است که تنها خداوند می تواند وکیل انسانی باشد که مهره و ستون فقراتی ندارد تا او را بر پا نگه دارد.(نگاه کنید: یونس، آیه 71؛ هود، آیه 88؛ یوسف، آیه 67؛ رعد، آیه 30؛ شوری، آیه 10)